W tej części zostaną omówione:
- Porty zewnętrzne komputera
- Kontrolery napędów (CD-ROM, HDD)
1. Porty zewnętrzne komputera
Każdy komputer charakteryzuje się pewnymi gniazdami widocznymi od zewnątrz, np. z tyłu obudowy. Podłączamy do nich klawiaturę, mysz, drukarkę, skaner (może być podłączony do drukarki), joystick (i inne akcesoria do gier), sprzęt wideo itp.
Krótko mówiąc do portów zewnętrznych podłączamy wszystkie urządzenia zewnętrzne.
Port męski i żeński
Czasami można spotkać się z określeniem portu jako żeńskiego lub męskiego. Chodzi tutaj o posiadanie bolców w przypadku portu męskiego lub posiadaniu otworów - w przypadku portu żeńskiego. Do portu męskiego możemy dopasować jedynie wtyczkę portu żeńskiego i odwrotnie. Portem męskim jest np. COM, natomiast D-SUB - żeńskim (posiada 15 otworów).
Porty równoległe
Jedynym portem równoległym jest LPT (ang. Line Printer Terminal - terminal drukarki wierszowej). Jest przeznaczony do podłączenia drukarki, ale możemy podłączyć także skaner, czy modem lub inne urządzenia wyposażone we wtyczkę LPT. Dane przekazywane są w ciągu całych bajtów (8 bitów) co umożliwia uzyskanie transferu do 1,2MB/s. Port ten, podobnie jak starszy model portu szeregowego COM posiada 25 igieł.
|
|
Rys. 1. Port LPT
|
Porty szeregowe
Mianem portu szeregowego określa się port, przez który dane przesyłane są w postaci ciągu bitów (w szeregu). Komputer posiada wiele portów szeregowych. Mogą być to porty COM, PS/2, DIN, USB, FireWire i inne oprócz LPT. Podstawowymi urządzeniami, które są podłączane do portów szeregowych to przede wszystkim klawiatura i mysz.
DIN (niem. Deutsche Industrie-Norm - niemiecka norma przemysłowa). Jest to dosyć popularne złącze niemieckiej produkcji. Te okrągłe wtyczki i gniazda były stosowane w komputerach, sprzętach Hi-Fi, telewizorach i innych urządzeniach elektronicznych. Wtyczka DIN posiada od 3 do 14 bolców. W starych komputerach (głównie płyty AT) złącze to było przeznaczone do podłączenia klawiatury. Obecnie nie jest produkowane, wyparte przez złącze PS/2.
|
|
Rys. 2. Port DIN
|
PS/2 (ang. Personal System/2). Jest to odmiana portu szeregowego, która zastąpiła standard DIN. Wtyczka posiada 6 bolców. Złącze umożliwia podłączenie klawiatury lub myszy do naszego komputera. Czasami możemy spotkać się z kolorowymi wtyczkami PS/2, np. zielony i fioletowy, gdzie zielony jest od myszki, a fioletowy od klawiatury.
|
|
Rys. 3. PS/2
|
COM (ang. Communication Port - port komunikacyjny). Dosyć dobry i trwały standard w starszych i nowszych komputerach. Każdy komputer posiada 2 takie porty. Do niego możemy podłączyć takie urządzenia jak mysz (standard podłączania myszy został przejęty głównie przez PS/2), modemy zewnętrzne oraz inne urządzenia z wtyczką COM. Dwa fizycznie podłączone porty noszą odpowiednio nazwy COM1 i COM2. W komputerze mogą znajdować się także wirtualne porty - COM3 i COM4.
|
|
Rys. 4. Port typu COM (RS 232C)
|
Port ten posiada 9 igieł, możemy spotkać się ze starszą wersją tego portu posiadającą 25 igieł. Złącze COM określane jest często nazwą RS 232C
USB (ang. Universal Serial Bus - uniwersalna magistrala szeregowa). Port ten został opracowany przez firmy Compaq, IBM, DEC, Intel i Microsoft. Jest to standard połączenia komputera z urządzeniami zewnętrznymi (skanery, drukarki czy aparaty cyfrowe). Urządzenia USB nie wymagają oddzielnego zasilacza (np. jak modemy podłączane do portu COM). Podłączanie urządzeń nie jest trudnym zadaniem. Każde urządzenie podłączamy szeregowo do poprzedniego co eliminuje plątaninę kabli. Wersja USB 1.1 zapewnia transfer rzędu 12 Mb/s, natomiast jego nowsza wersja USB 2.0 umożliwia przesyłanie danych z prędkością 480Mb/s. USB może obsługiwać do 127 urządzeń jednocześnie. Jest zgodny ze standardem Plug & Play.
|
|
Rys. 5. USB
|
FireWire. Jest nowoczesnym standardem izochronicznego, szybkiego portu szeregowego. W zależności od implementacji dane mogą być przesyłane z prędkością od 100 do 800 Mb/s. Jest najszybszym portem w komputerze i w przyszłości może zastąpić swoich poprzedników. Przykładowym zastosowaniem FireWire 1394 jest przyłączenie cyfrowych kamer, a także innych urządzeń wyposażonych odpowiednie złącze. FireWire umożliwia obsługę 63 urządzeń jednocześnie. Jest niewątpliwie szybszym portem niż USB 1.1 i USB 2.0.
|
|
Rys. 6. FireWire
|
2. EIDE - kontroler napędów (CD-ROM, HDD)
IDE (ang. Integrated Device Electronics - wbudowana elektronika napędów). Stary już nie używany interfejs pozwalający przyłączać dyski o maksymalnej pojemności do 528MB. Umożliwia przesyłanie danych z maksymalną prędkością do 3,3 MB/s.
EIDE (ang. Enhanced IDE - ulepszone IDE). Jest to zmodernizowany i ulepszony interfejs IDE. Umożliwia przesyłanie danych z prędkością 17MB/s oraz podłączenie dysków twardych o maksymalnej pojemności 8,4GB. Za pomocą EIDE możemy podłączyć maksymalnie 4 urządzenia (np. 2x CD-ROM i 2x HDD - w postaci Master/Slave : Master/Slave). Nowszą wersją tego interfejsu jest Ultra DMA (ang. Direct Memory Access).
Ultra DMA. Do działania wymaga specjalnego chipsetu, dysku twardego oraz kabla transmisyjnego (z wyjątkiem UDMA/33, ponieważ ten osiąga transfer 33MB/s i używa zwykłego kabla IDE). UDMA/66 umożliwia 2-krotnie szybszy transfer niż UDMA/33 a UDMA/133 prawie pięciokrotnie wyższą szybkość transferu danych UDMA/33. Wymagają one jedna kabli składających się nie z 40, ale z 80 przewodów (jednak dodatkowe przewody służą jako filtr zapobiegający zakłóceniom). Wtyczki i gniazda wszystkich kabli UDMA są takie same.
SCSI (ang. Small Computers Systems Interface - interfejs małych systemów komputerowych). Interfejs ten został zatwierdzony przez ANSI. Pozwala on dołączyć do komputera od 7 do 31 urządzeń SCSI (np. CD-ROM, HDD czy streamery). SCSI charakteryzuje się niezawodnością, dużym transferem oraz możliwością samodzielnej komunikacji pomiędzy przyłączonymi urządzeniami. Wadą tych urządzeń jest dosyć wysoka cena.
